Dit citaat moest ik maar onvertaald laten, dacht ik, met iedere vertaling verliest het waarschijnlijk iets aan kracht en dat zou jammer zijn. Tegen muziek kun je je niet verdedigen. Wat een prachtig beeld. En het is waar. Muziek dringt door allerlei barrières heen die op andere wijzen niet te slechten zijn. Zijn de muren van Jericho echt door een paar trompetten in elkaar gedonderd? Ik weet het niet. Operazangeressen die een glas doen breken? Ik geloof niet dat er sopranen zijn die dat kunnen, even afgezien van Bianca Castafiori.
Maar misschien gaat het wel om andere grenzen? Minder zichtbare, innerlijke muren? De muren die wij om onszelf heen gebouwd hebben. De grenzen die we bewaken om anderen niet te dichtbij te laten komen. Wie is er bestand tegen het aanzwellende vioolgeluid in een romantische, liefst wat tragische film, als geliefden elkaar eindelijk krijgen? Haal de violen weg, wat blijft er over? Wie kan met droge ogen kijken naar Gabriela’s song uit As it is in Heaven? De tekst is mooi, maar wat als ze hem alleen maar zou zeggen?
Dat is de magie van de trilling. We kunnen ons wapenen tegen woorden. Maar niet tegen de pure energie die zit in de trilling van een oprecht gezongen lied. Want die trilling doet in ons iets resoneren, er gaat iets meetrillen, of we dat willen of niet. En tegen die trilling is uiteindelijk geen innerlijke muur bestand. In die trilling komt er iets tot leven en als er genoeg leven is dan beweegt alles. Ook de muren die we gebouwd hebben om onze pijn heen, om ons verdriet. Steeds weer zien we in onze workshops hoe mensen met een zekere mate van distantie over iets kunnen praten, maar zodra ze gaan zingen die afstandelijkheid verliezen. En dan breekt er iets door.
Zingen wordt wel eens afgedaan als soft. Mijn werk brengt me soms in organisaties, in het bedrijfsleven, bij leiderschapstrainingen of grote bijeenkomsten. Daar zijn vaak mensen die met scepsis reageren: “Moeten we nou zoiets softs gaan doen als zingen”? Maar de waarheid is natuurlijk: het lijkt zacht, maar in werkelijkheid is het sterker dan de dikste muur. Het is eigenlijk ongenadig, want we zijn er weerloos tegen. Dus dat mensen er bang voor zijn snap ik best. Gelukkig is die scepsis de afgelopen tien, twintig jaar in rap tempo aan het verdwijnen. Want ja, we komen verder als mensheid, ook al lijkt het er soms niet op. We wennen er steeds meer aan dat we het van dit soort zachte dingen moeten hebben. En we worden zelfs iets minder bang, geloof ik.
Vrijdag aanstaande hebben we onze mantra-avond. Dan gaan we weer zingen alsof we Jericho willen innemen. Ik vermoed dat de Amstelkerk overeind blijft. Maar ik vermoed ook dat ons zingen toch gehakt zal maken van sommige muren, binnen en buiten. Ik wens je een steengoed nieuw jaar!
