Het is zondagmiddag. Ik zit in de voortuin op een bankje in de zon deze column te schrijven. De nasmaak van een kop heerlijke koffie nog in m’n mond. Het leven lacht me toe. Ik geniet.
Genieten is niet alleen fijn, het is ook belangrijk. Als je geniet en dat helemaal toelaat dan voel je jezelf. Je voelt: dit ben ik. Je voelt: ik leef. Je voelt hoop. Je kunt ook zeggen: op zo’n moment adem je hoop in. En daar wordt het belangrijk, niet alleen voor jou, maar voor je hele omgeving. Want wie hoop inademt kan bemoediging uitademen.
Het zal de meeste jongeren niet zoveel meer zeggen, maar van oudsher heet deze week de `Goede Week’. Die leidt naar Goede Vrijdag. En waarover gaat die Goede Week dan? Over lijden. Nou, leg dat maar eens uit. Wat is er nou goed aan lijden? Ik ga nu niet trachten die vraag van een bevredigend antwoord te voorzien. Maar dat pijn en liefde bij elkaar horen weet iedereen die ooit in de liefde teleurgesteld geweest is. Dat ‘passie’ zowel lijden als hartstocht betekent is ook heel illustratief. En dat de Matthäus Passion van Bach, misschien wel de allermooiste muziek die er bestaat, over lijden gaat, dat is toch ook fascinerend.
Bach verklankt het mysterie van het leven. Daar gaat troost van uit, bemoediging, hoop. De pijn wordt niet ontkend, niet weggewerkt, niet gebagatelliseerd. De pijn wordt muziek. Bach heeft ergens, waar dan ook, hoop ingeademd, en ademt bemoediging uit via zijn muziek, de wereld in. De pijn mag er dan gewoon bij horen. Alles hoort erbij. Bach neemt ons mee naar een andere wereld. Dat is een wereld van heelheid, van heiligheid. Ik ken geen betere manier om die te ervaren dan muziek.
De dief heeft pech
En dan kunnen we de waarheid ervaren van de uitspraak van Rumi waarmee deze column begint. Er zijn allerlei soorten dieven in deze wereld. Ze ontnemen je niet alleen je kostbare spullen, maar nog veel meer. Ze kwetsen je en ontnemen je je zelfvertrouwen, ze geven je het gevoel dat je er niet toe doet, ze ontnemen je je plezier, ze breken bij je in, ze gaan over je grenzen, ze nemen je je partner af, je werk, je gezondheid, je imago, je nachtrust. Maar: jouw ‘schatten van daar’, daar kunnen ze niet aankomen. Die schatten zijn namelijk niet van deze wereld.
Ik heb dat zo vaak mogen zien: mensen die niet (meer) durven zingen, die geen ruimte durven innemen. Ze denken vaak echt dat dat altijd zo zal blijven, ze weten niet beter. En dan gebeurt er toch een wondertje, er gaat iets open en ze ontdekken: mijn stem is er nog, mijn muziek leeft nog steeds, mijn schoonheid is nog steeds in mij, mijn lied stroomt! Dat is het wonder van onze muziek: die blijft volstrekt intact, wat er ook gebeurt. De weg ernaartoe is soms lastig te vinden, maar de muziek is onbeschadigd, onbereikbaar voor welke dief dan ook. En datzelfde is waar voor onze goedheid, onze liefde, onze spirit: er kan van alles in de weg zitten, maar daarachter ligt de schat, onbeschadigd. Die ontdekking doet onvermoede energie stromen.
Waar geniet jij van? Geniet, met volle teugen. Laat je niet weerhouden door wat of wie dan ook. Geniet. Adem hoop in, en adem bemoediging uit daar waar moed moeilijk te vinden is, in het duister van deze wereld. Pas op, adem in dat duister niet in, want daar wordt een mens cynisch van. Ga bijtijds weer naar een plaats waar jij je kunt richten op het licht, en adem dan weer blijmoedig in. En koester zo’n plaats, het is een heilige plaats voor je, een plaats waar jij de heelheid van het leven al is het maar voor even kunt ervaren.
Geniet, de wereld wordt er beter van
Wat mij betreft gaat stembevrijding daarover. Zingen om hoop in te ademen. Ons even terugtrekken, een mantra-avond, een kennismakingsmiddag, een workshopdag, een retraiteweek. Om te genieten. En om dan weer ons bemoedigende steentje bij te dragen aan de wereld om ons heen.
