Niet lang geleden kwam ik bovenstaande uitspraak van André Lascaris tegen en ik dacht meteen: ja, mooi! Ik houd van dit soort paradoxen, ze houden me scherp. De eerste helft van de zin zegt eigenlijk: geef alles wat je hebt. Om vervolgens ontnuchterend vast te stellen: denk niet dat je het resultaat ooit in de hand hebt.
Maar, om het nog wat paradoxaler te maken: het tegendeel is ook waar. En ik wil die omkering wel voor mijn rekening nemen. Dus je krijgt vandaag twee citaten voor de prijs van één.
Verlangen leeft in ieder mens
Een van de uitgangspunten van stembevrijding is: je hoeft niet je best te doen om te kunnen zingen. Jij, precies zoals je nu bent, jij bent het startpunt. Je kunt vast van alles niet, maar dat geeft niet, want er leeft in jou zonder enige twijfel veel dat gehoord wil worden. En dat is genoeg, echt waar, dat is genoeg. Het verlangen om naar buiten te komen, het verlangen om te zingen, dat is waar jij en ik het van moeten hebben, ook al weten we soms niet waar te beginnen. In ieder mens leeft het verlangen naar ruimte. Het verlangen naar vrijheid. Het verlangen naar respect, dat is: gezien en gehoord worden zoals je bent. Beter gezegd: zoals je nu bent. Want je bent geen vast gegeven, ook al denk je dat misschien zelf, of ook al denken mensen om je heen dat ze je kennen.
Jouw ruimte, jouw vrijheid, daar gaat stembevrijding over. Is dat niet een heel egocentrisch en navelstaarderig gebeuren? Nee, integendeel. Ik denk dat de wereld dit nodig heeft. Want vrije mensen zijn liefdevolle mensen. Ik moet dat zelf overigens ook steeds weer leren; nog altijd ga ik soms voorbij aan wat er in mij leeft, waar ik behoefte aan heb, wat mijn tempo is. En steeds als ik dat dan waarneem, mezelf weer zie en uit, dan opent zich iets in mij. Dan open ik mij ook voor de ander. Steevast moet ik dan een eigen kwetsuur aankijken, een eigen angst of schaamte. En steevast opent zich nieuwe ruimte als ik daartoe bereid ben.
Helemaal vanzelf gaat dat nooit. Je zou kunnen zeggen: ik moet er mijn best voor doen. Ik moet wat moed verzamelen, een ongemakkelijke hobbel nemen. Om er vervolgens achter te komen: ik hoef m’n best niet te doen. Want in die hobbel zit een cadeautje verstopt. Er zit energie in, er zit leven in. En jawel, er zit een lied in, er zit muziek in! Die muziek is er dus al, in mij! Niet omdat ik muzikaal begaafder zou zijn dan anderen, nee, daar heeft het totaal niets mee te maken. De muziek zit in ieder van ons. Soms zit hij verstopt, maar we kunnen ‘m vinden, we kunnen het cadeautje uitpakken en er dan achter komen: het gaat vanzelf! Ik word gezongen!
Een kostbare sleutel
Dat blijft een wonder, iedere keer weer. Er zit eindeloos veel leven en veel muziek in ieder van ons, maar waar die vandaan komt, weet jij het? Ik weet wel dat ik de muziek niet kan bedenken. Maar ik weet ook dat jij en ik ervoor nodig zijn, iedere toon kan alleen maar klinken als ik m’n mond open doe. Het hangt dus helemaal van mij en van jou af. Maar doe vooral niet je best! Denk niet dat je eerst verder moet zijn in je ontwikkeling voordat het iets kan worden. Het is nu al wat! Durf je dat te laten horen? Hier ligt echt een kostbare sleutel: als je wat er nu in je leeft als startpunt neemt, zonder je tegen iets te verzetten, zonder beter of anders te willen zijn, dan kan zich een ongekende nieuwe ruimte openen. Omdat je nieuwsgierig bent naar en open voor wat je nu te zeggen, te zingen, te musiceren hebt. En omdat je dat, precies dat, naar buiten brengt, soms aarzelend, soms stromend, soms vol schaamte, soms vol plezier.
Wat ik steeds meer zie: alles kan alleen maar van binnenuit ontstaan. En als ik niet m’n best ervoor doe dan komt het vanzelf. Alles wat er in mij ontbreekt, wat ik mis, waar pijnlijke gaten zitten vanuit mijn geschiedenis, dat alles kan ik niet van buitenaf opvullen, ik kan het alleen in mijzelf vinden. Het toont zich als ik me alle verlangens en geraaktheden helemaal toe-eigen en ze uitspreek. Of uit-zing. En dat brengt meer contact, herkenning en gemeenschappelijkheid dan ik had durven dromen. Ik verander, ik leer, ik groei, en mijn contact met de omgeving verandert mee, onvermijdelijk. Ik beweeg en de omgeving dus ook. Ik denk dat we de wereld een groot plezier doen als we ons hier mee bezig houden. We worden autonomere mensen die meer openstaan. Dan gaat muziek stromen. En liefde.
We gaan weer van start
Vervuld van verlangen gaan we een nieuw stembevrijdingsjaar in. Ik word blij van die gedachte, want er valt veel bevrijdingswerk te doen in deze wereld, en het is erg leuk werk. Is dat soms ook iets voor jou?
