In onze vorige nieuwsbrief kondigden we onder meer aan dat we in samenwerking met het blad Ode een avond rond stembevrijding gaan organiseren. Ode afficheert zichzelf als een blad voor intelligente optimisten. Ik lees het blad al vele jaren, ik weet niet of dat betekent dat ik intelligent ben, maar optimistisch ben ik inderdaad. Voor wie muziek wil maken is dat trouwens ook raadzaam.
De wat afgezaagde uitdrukking over de optimist die ziet dat het glas half vol is, terwijl de pessimist het halve lege glas ziet illustreert dat eigenlijk heel treffend. De optimist ziet dus wat er wél is. Dat is precies de basis van levendige muziek: dat wat er is. Het fascinerende van muziek is ook nog eens dat het niet eens uitmaakt wat er is: overal zit muziek in. Zei de optimist. Elk menselijk verhaal valt te bezingen, elk gevoel kan tot uiting gebracht worden. Ja, soms gaat dat gepaard met ongemak, soms vergt het moed, soms vergt het tijd en geduld. Het is niet altijd makkelijk. Maar wel mogelijk.
Ik wil je graag een verhaal vertellen dat de optimist in mij goed deed. Ik hoorde het van mijn vrouw. Zij heeft een praktijk in moedercoaching, waar ze vrouwen begeleidt die steun zoeken in hun leven als moeder. Toen zij haar praktijk begon, nu een jaar of zeven geleden, deed zij wat iedereen doet die zoiets wil opzetten. Ze ging werven, in dit geval folders maken en verspreiden op plekken waar moeders komen. Iedereen die dat wel eens gedaan heeft weet dat het tamelijk zwaar werk is. Het voelt als leuren met jezelf en het vergt veel optimisme. Van alle pogingen die je doet heeft doorgaans maar een heel klein deel zichtbaar effect.
Dat was ook de ervaring van mijn vrouw. Zo kwam ze ook bij een kinderkledingwinkeltje. De dame achter de toonbank was nogal argwanend: wat was dat dan wel, moedercoaching, en wie was mijn vrouw dan wel, dat ze pretendeerde zoiets te kunnen. Uiteindelijk mocht mijn vrouw toch haar folders achterlaten. Dat deed ze , met een hoogst ongemakkelijk gevoel.
Onlangs meldde zich een moeder bij haar praktijk die een aantal maanden tevoren al informatie aangevraagd had. Bij de kennismaking vroeg mijn vrouw hoe ze bij haar terecht gekomen was. Het antwoord bleef aanvankelijk een beetje op de vlakte: ze had al een tijdje geaarzeld, ze had de website gelezen, daar veel in herkend, en al vaker gedacht dat ze wilde bellen. Op de vraag hoe oud haar kind was kwam het werkelijke verhaal. Zeven jaar geleden is haar zoontje geboren. Al een paar dagen na zijn geboorte begint ze zich beklemd te voelen. Dat wordt alleen maar erger. ‘Waarom heeft niemand me gewaarschuwd hiervoor… – vanaf dag één gaat het moeder-zijn over mijn grenzen.’ Dan komt ze in het bewuste winkeltje met kinderkleding en daar ziet ze de folder liggen. Als ze die leest moet ze bijna huilen van opluchting: ‘er is iemand die begrijpt wat ik meemaak. Iemand die het herkent en die de moeite genomen heeft het op papier te zetten …’.
De folder gaat mee in haar tas, en blijft daar maanden, ‘misschien wel langer dan een jaar’ in zitten. Het is een soort troost geworden, een papieren bewijs dat ze niet de enige is die het moeilijk vindt om moeder te zijn. In de jaren die volgen heeft ze af en toe emotionele uitbarstingen waar ze zich geen raad mee weet. Na zo’n uitbarsting neemt ze zich voor zich aan te melden voor moedercoaching, maar ze doet het telkens niet. Het is blijkbaar nog te eng, te veel, te vroeg. Uiteindelijk gaat ze zien dat haar uitbarstingen effect op haar zoontje beginnen te hebben. Dan trekt ze de stoute schoenen aan. Zeven jaar nadat ze de folder gevonden heeft.
Dit verhaal raakt voor mij de kern van waar optimisme over gaat. Het is meer dan alleen maar een manier van tegen de dingen aankijken. Het gaat over in beweging komen voor dat wat jij ziet als een manier om een bijdrage aan deze wereld te leveren. En wel: voordat er enige garantie op succes is. Dit is goed om te weten als je folders verspreidt: je zult er misschien pas na zeven jaar achter komen wat die folder teweeg heeft gebracht. En misschien wel nooit. Dus stop je hart erin en vertrouw. Dat is trouwens ook een goede leidraad voor wie wil zingen.
Onze wereld heeft behoefte aan dit soort bijdragen. Er gebeurt op tal van plaatsen in de wereld van alles waar je somber van kunt worden. Er is pijn, er is lijden, er is wanhoop en uitzichtloosheid. Er is veel onzekerheid die onze meest perfecte controlesystemen niet ongedaan kunnen maken. Een optimist is niet iemand die dat alles bagatelliseert of de andere kant op kijkt. Nee, de echte optimist voelt een innerlijke kracht die daardoor niet wordt aangetast. Die kracht is hoop.
Soms kunnen we overigens weinig meer doen dan hopen. Dat kan de vorm aannemen van bidden. En dat kan weer heel goed de vorm aannemen van zingen. Dat zullen we ook vrijdag aanstaande weer doen bij Het Lied van de Ziel. Ik stel me voor dat we dan nog wat uitvoeriger dan anders onze Japanse mantra zingen. Als uiting van optimisme, van hoop dat uit al het lijden daar iets goeds mag voortkomen. Ook als wij niet weten hoe dat zou moeten.
