Een paar dagen na de feestelijke mantra-avond die we vlak voor Kerstmis hielden kreeg ik een mailtje van een bezoekster. Zij had vanuit het oosten van het land de reis naar Amsterdam ondernomen, samen met haar moeder, die heel graag wilde, ondanks een toenemende slechthorendheid die meedoen niet makkelijk maakte. Onze vrijwilligers hadden voor haar een plekje zo dicht mogelijk bij de piano geregeld, om de kans van slagen te vergroten. Ze heeft heel blij meegedaan en bijna alles kunnen horen. Bijna alles….
Dat ze mij (bijna steeds) kon verstaan is nog best opmerkelijk want de geluidsversterking is in een kerk altijd lastig en bovendien spreek ik lang niet altijd heel duidelijk, zeker niet als ik enthousiast word. Soms zingen mensen dus een net wat andere tekst dan ik voorzing. Dat geeft meestal niks, het kan zelfs heel geestig zijn, zoals nu ook bleek. Want we zongen Ohm Shalom Salaam. Althans, de meeste mensen zongen dat. Maar haar moeder, zo bleek in de trein terug, had uit volle borst Home Shalom Salaam gezogen.
Een vondst
Wat een fantastisch misverstand. Ik vind het meteen een vondst, juist omdat we in die oerklank Ohm natuurlijk ook ons diepste thuis bezingen. Misschien moeten we ‘m maar erin houden. Een garantie voor een snelle aardse thuiskomst bleek het in dit geval niet: moeder en dochter waren op de terugweg zo vol van de ervaring van de avond dat ze eindeloos in gesprek waren en tot tweemaal toe in de verkeerde trein stapten waardoor het nog spannend werd of ze niet ergens zouden stranden. Maar het lukte en toen verzuchtten ze samen, lachend: eindelijk thuis.
Dit mailtje zette me ook aan het denken. Wat is thuis? Best een simpele vraag. Maar hoe meer ik op die simpele vraag kauw des te meer verdwijnt een eenduidig antwoord uit het zicht. Wat me wel duidelijk wordt, is: thuis is niet een plek. Thuis is eerder een ervaring. Herken je dat? Het is een ervaring van rust, maar die rust is niet de rust van effe-niks-meer-hoeven, maar veeleer de rust van: alles is welkom. Inclusief alles in mezelf. Ik ben welkom, bij mezelf. En ik ben open voor wat er komt. Ik ben wakker, bereid om te ontvangen wat het leven voor me in petto heeft, ook als ik niet weet wat dat zal zijn.
Is dat thuis misschien toch een plek, maar dan in mijzelf, ergens in mijn buik of hart, waar ik fysiek die rust kan ervaren? Ja, dat zou je kunnen zeggen, maar simpel aanwijsbaar is hij ook dan misschien toch niet. Want hoe dichter ik bij die plek kom, des te meer is het de vraag of het eigenlijk wel een plek is, het lijkt eerder een onbegrensde open ruimte, of misschien: een beweeglijke bron waardoorheen het leven met z’n al z’n ervaringen stroomt.
Levendige vrede
Die bron is mij heel dierbaar, want het is ook de bron van alle muziek. Muziek heeft allerlei kostbare aspecten en één ervan is: in muziek kunnen we thuiskomen. Spelend en zingend raken we uit het hoofd in het lijf en zelfs daar weer voorbij: we vallen even samen met het moment. Met tijdloosheid, kun je ook zeggen, want dat is misschien wel hetzelfde. Achter de piano, zingend met allemaal medezangers, uit volle borst, of juist heel ingetogen, ja, dan voel ik me thuis, dan word ik muziek, dan is er een levendigheid in mij die tegelijk vervuld is van een rust waarin er niks anders hoeft dan alleen dit. Vrede, Shalom, Salaam.
In die levendige vrede ontstaat er dan vaak ook nog spontane meerstemmigheid, een harmonie waarin alles en iedereen welkom is. Waarin we iets van ‘de heelheid waar een mensenhart altijd van blijft dromen’ kunnen ervaren. We komen dan thuis. Dat is fijn, maar het is veel meer dan dat alleen: we doen dan iets goeds voor de wereld. Maatschappelijk verkeren we in allerlei crises waarvan het eind niet erg in zicht komt. Ik denk dat deze wereld een grote behoefte heeft aan mensen die in zichzelf kunnen rusten. Bij hen begint de transformatie naar een werkelijk andere samenleving.
Een mysterie dat gevierd moet worden
Laten we de bron van muziek dus keer op keer vieren. Bijvoorbeeld binnenkort tijdens het ‘Lied van de Ziel’, of tijdens de kennismakingsmiddag die daaraan voorafgaat en waarvan de naam al verwijst naar die bron: ‘Jij Bent Muziek’. Of in april als we in ‘Nieuwe Ruimte’ een middag zullen verkennen hoe je zingend met rouw en verlies kunt omgaan. En natuurlijk komen we dan als altijd een mysterie tegen: die bron zijn jij en ik zelf én hij is onbevattelijk veel groter dan wij kunnen bevatten. Dat mysterie zullen we vieren als we ‘Ohm’ zingen. Of ‘Home’. Mag ook.
