Search
Close this search box.

menu

Vervelend en/of vervullend
Brief aan de Stembevrijders nr. 16

Iedereen is een genie. Maar als je een vis beoordeelt op zijn vermogen om in een boom te klimmen, zal hij zijn leven lang denken dat hij nutteloos is.
(Albert Einstein)

Lieve mensen,

Al jaren geleden kwam bij mij de gedachte op om eens een studiedag te organiseren voor alle afgestudeerde stembevrijders. Een conferentie, met boeiende onderwerpen en interessante sprekers, die dan misschien wel jaarlijks plaats zou vinden. Ter inspiratie, als ontmoetingsmoment, en ter versterking van het hele veld van stembevrijding. Ik sprak er wel eens over met anderen. Maar het idee kwam nooit van de grond.

Begin dit jaar kreeg ik een andere ingeving: een retraitedag voor alle stembevrijders. Zo’n dag zoals we die, sinds een jaar of acht(?), twee keer per jaar in de opleiding doen. Dat idee beklijfde meteen, we vonden vlot een datum en binnen de kortste keren was het definitief. Zaterdag aanstaande gaat het gebeuren, de belangstelling is enorm, ik verheug me zeer. (Leuke bijkomstigheid: de (huur)kosten zijn er al uit, maar wij willen er niet aan verdienen, we hebben besloten om van de rest van de opbrengst een potje te maken om mensen tegemoet te komen die bijvoorbeeld Ode of de zomerretraite willen doen maar zich dat niet kunnen permitteren.)

Vervelend en/of vervullend…
Een belangrijk verschil tussen een conferentie en een retraitedag is: beide zijn gericht op inspiratie, maar in het ene geval komt die van buiten, in het andere geval van binnen. Of van boven? In het eerste geval luister je naar sprekers, in het tweede geval luister je naar jezelf. Je zoekt de stilte op, je opent je, je wacht, je verveelt je, je voelt, je zakt, je denkt dat alle anderen veel meer beleven dan jij, je wordt onrustig, je wordt rustig, je probeert vergeefs je denken te stoppen, je zakt nog iets dieper, je verwondert je, je hoeft even niks, je wordt leeg, je raakt vervuld, en dat alles misschien in een schijnbaar willekeurige volgorde. En in wezen gaat het allemaal om: jezelf afstemmen op het genie dat jij bent. Want dat had Einstein goed gezien: we zijn allemaal uniek. En dus vinden we in onszelf belangrijke informatie over wat goed voor ons is, als we stil worden. Alleen jij weet precies waar jij als een vis in het water bent. Terwijl je omgeving (of onze maatschappij) je wellicht met de beste bedoelingen in een boom wil laten klimmen.

Onze retraitedagen gaan niet alleen over stilte, maar natuurlijk ook over zingen. Hoe is het met jouw zingen? Ik denk dat we allemaal die dag ons hart kunnen ophalen. Want er wordt nergens zo gezongen als daar waar stembevrijders bij elkaar zijn, toch? En in dat zingen komen we ook nog weer wat dieper aan in onszelf. We horen onszelf, we voelen wat er te voelen valt. Misschien valt er ineens een onverwacht kwartje, want door te zingen kunnen we onszelf soms ook weer wat beter begrijpen, omdat we dan even voorbij kunnen gaan aan alle woorden die ons ook zo gevangen kunnen houden en verwarren. En omdat we gesterkt worden door al het gezang om ons heen waarin ons eigen lied verwelkomd wordt.

Nu snap ik het
Dat doet me denken aan een verhaal dat de Amerikaanse schrijfster Susan Cain vorig jaar aanhaalde in een interview met Trouw: “Er is een oude chassidische parabel over een rabbi die zijn gemeente toespreekt over nabijheid met God, maar merkt dat een man achterin niet luistert. Het gaat volledig langs hem heen. De rabbi besluit het anders aan te pakken. Hij begint te zingen, een melodie vol verlangen en verdriet. De man zegt: ‘Ah, nú begrijp ik wat u al die tijd probeerde te zeggen’.

Tot slot nog dit. We leven in een tijd die voor veel mensen ook gruwelijk is. Mensen lijden onder oorlogen, geweld, eenzaamheid, depressie, verslaving, vervreemding, angst, uitzichtloosheid. Mensen verliezen zich in verwijt, beschuldiging, narcisme, fundamentalisme, haat, vluchtgedrag. En wij? Wij gaan lekker een dagje zingen en stil zijn, lekker niks hoeven. Wringt dat niet? Ik hoop van niet. Ik hoop dat wij met elkaar het veld versterken van compassie en bevrijding. Dat we groeien in een steeds dieper geloof in een menselijke wereld waar niemand er niet bij hoort en waar niets in ons hoeft te worden verbloemd. Waar goed en fout niet meer bestaan, waar geen schuldigen meer worden aangewezen, waar ieders stem even welkom is. Echte heling komt altijd van binnenuit en met alles wat wij in onszelf verwelkomen worden we een steeds sterkere factor van de werkelijke verandering waar onze wereld op wacht.

Ik verheug me erop om je weer te zien. Komende zaterdag, of komend jaar, of het jaar daarna. Want ja, dit wordt vast een traditie, denk je niet?

Alle goeds voor jou en je praktijk, hoe groot of klein ook,

Jan

PS
Mogelijk heb je in een van onze nieuwsbrieven al gelezen over de nieuwe rubriek op mijn website, getiteld ‘Mooi Gezegd‘? Daar bespreek ik van alles wat mij inspireert, a.d.h.v. citaten en fragmenten uit boeken, podcasts, interviews etc.. Het is m’n nieuwe hobby! En omdat ik denk dat jij er ook van zult kunnen genieten maak ik je er graag nogmaals attent op. Veel van wat er staat heeft natuurlijk een directe link met stembevrijding. De afgelopen weken heb ik er bijvoorbeeld twee boeken op gezet over de polyvagaaltheorie, die je de wetenschappelijke onderbouwing van ons werk zou kunnen noemen. En dat is veel minder saai dan dat woord suggereert. Inmiddels staan er een stuk of vijftien items op,  mijn streven is dat er iedere week op vrijdag weer een bij komt. Want ja, inspiratie van buiten kan toch ook heel fijn zijn? Zolang je maar niet denkt dat je er iets mee moet…..

Jan Kortie