Wat is het toch boeiend dat het vaak musici (en andere kunstenaars) zijn die ons helpen om de realiteit waarin we leven beter te begrijpen. Muziek is echt onmisbaar in het leven, want muziek kan iets wat we zo nodig hebben: gemeenschappelijkheid creëren, verbinding. Eenheid, jawel, spirituele eenheid.
Goebaidoelina heeft het over verbrokkeling in het leven van een mens. Ik herken dat wel, ik lijk uit allerlei verschillende stukjes te bestaan, ik speel allerlei rollen, heb allerlei taken en verlangens, anderen projecteren allerlei verwachtingen op mij. En af en toe is er een moment waarop ik ineens onbekommerd samenval met mezelf. Dan ben ik één met mezelf. Een en al Jan. Ik denk dat Goebaidoelina zoiets bedoelt als ze het heeft over spirituele eenheid die muziek kan helpen opbouwen. Ik zou zelf eerder zeggen: herontdekken, maar dat is een detail. De essentie is: muziek kan ons helpen om die eenheid te ervaren en wij mensen, wij verlangen daarnaar, allemaal.
Wel inbrengen, niet inleveren
Ook op grotere schaal is die verbrokkeling zichtbaar en voelbaar. We leven in een heel individualistische tijd. Dat lijkt voor ons normaal, maar dat is het natuurlijk niet altijd geweest, en in andere culturen is het soms ook echt anders. Ik denk dat het een heel noodzakelijke fase in ons menszijn is: we kunnen steeds meer onszelf ervaren als individuen, die zelfstandig kunnen en willen bestaan, in steeds grotere vrijheid om te zijn wie we zijn. Om ons eigen lied te zingen. Niet te hoeven voldoen aan andermans normen of verwachtingen.
Dat is echt belangrijk. Maar het is soms ook heel eenzaam en onzeker. En we hebben elkaar ook hard nodig, dus we verlangen ook naar samen. Oprecht samen, waarbij we onszelf wel inbrengen, maar niet inleveren. Waarin we open zijn, maar ook onze eigen grenzen respecteren.
Eerst spoor één, dan spoor twee
Ik zie steeds helderder voor me hoe in onze stembevrijdingsactiviteiten die twee bewegingen zichtbaar zijn, als twee sporen die er allebei toe doen. Het eerste spoor gaat over het versterken van ieders eigenheid. Zing je eigen lied, en zing het in vrijheid. Geef ruimte aan wat er in je leeft, het doet er toe, alles in jou doet er toe. Dat is spoor een. Spoor twee is: ga op in het grotere geheel, voeg je stem in het koor dat wij met z’n allen blijken te zijn.
Die volgorde is essentieel: je kunt je alleen maar oprecht verbinden in volle vrijheid. Dat is wat we als mensheid te leren hebben, denk ik: eerst autonome, vrije wezens worden om vervolgens de spirituele eenheid te ontdekken waar Goebaidoelina het over heeft. En ja, muziek kan ons daar brengen! Zingen biedt hiervoor het oefenterrein bij uitstek. Zingen is een heel persoonlijke ervaring, maar ook een heel verbindende ervaring. Soms confronterend en vaak heerlijk om te doen.
Mijn favoriet
Te midden van al onze activiteiten zijn de Zang- en Stilteretraites mij misschien wel het allerliefst. Daar trekken we ons een paar dagen terug uit de wereld, maar we doen de wereld daar een groot genoegen mee, denk ik, want we komen er autonomer én opener vandaan. Zachter én steviger. Kwetsbaarder én vrijer.
Met groot genoegen attendeer ik je dus nu op onze komende winterretraite, die half februari zal plaatsvinden. De combinatie van zingen en stil zijn is wonderbaarlijk, er gaat lichtheid van uit. Beide helpen ze ons om ons één te voelen met het wonder dat dit leven is. We komen bij verwondering, dankbaarheid, vreugde. Bij humor. Bij eenvoud en eenheid. Ik nodig je graag uit om daar bij te zijn, voor de eerste keer, voor de tweede keer, de vijfde, de tiende, de twaalfde keer. Om met ons te genieten van Het Lied van de Stilte.
Dus: verbeter de wereld, trek je terug!
