Ja, zo’n uitspraak van Dolf Verroen is natuurlijk een inkoppertje voor mij. Heel veel zangers (duizend? welnee, veel meer) zingen beter dan ik, maar niemand zingt zoals ik. En niemand zingt zoals jij. Als jij je gezang niet vrijuit zingt dan kan niemand dat dus voor jou doen, dan gaat het verloren. Is dat erg? Nou, ja en nee. We overleven dat als mensheid vermoedelijk wel. Maar er gaat iets verloren van de bonte stralende levendigheid die in deze wereld mogelijk is. En dat is echt jammer, of eigenlijk: dat is verdrietig.
Onlangs werd ik in een retraite gewezen op – om niet te zeggen geconfronteerd met – het feit dat er in de hele geschiedenis van de mensheid maar één Jan Kortie bestaan heeft of zal bestaan. Toen ik die gedachte echt toeliet (dus iets dieper dan mijn ego, dat meteen ook verheugd opveerde…) was ik een tikkie beduusd. Er is niemand zoals ik. Ja, dat wist ik natuurlijk wel, maar toch zag ik ineens wat voor indrukwekkend gegeven dat eigenlijk is. Er is welbeschouwd zelfs niemand die werkelijk op mij lijkt. Mijn grootvader niet, hoewel ik zijn naam draag, mijn ouders niet, mijn kinderen niet. Ja, als ik in de spiegel kijk zie ik steeds vaker mijn vader. Maar wat was hij ook anders dan ik!
Sindsdien zijn er momenten dat ik de mensen die ik tegenkom bekijk en me dan realiseer hoe anders ze zijn dan alle anderen. Nooit zal er iemand geboren worden die precies is als jij, die jouw gevoelens, jouw gedachten, jouw stemmingen, jouw opinies, jouw smaak, jouw lichaam, jouw verlangens, jouw hoop, jouw gebrekkigheid, jouw talent heeft. Of jouw geheel eigen muzikale vermogen. Niemand anders zal ooit echt weten hoe het is om jou te zijn. Zelfs als je ooit gekloond zou worden zou jouw evenbeeld een andere geschiedenis en andere ervaringen hebben. En net als jij ondoorgrondelijk zijn. Is dat niet ook onbevattelijk?
Very special
In dat licht bezien is het eigenlijk ronduit geestig hoezeer we soms ons best doen om op te vallen, om bewonderd te worden, om special te zijn. We kunnen niet eens anders dan afwijkend zijn! Anderzijds is het net zo goed interessant hoe we soms ook proberen om juist níet op te vallen, om niet teveel af te wijken, hoe we bereid zijn onszelf in te leveren om er maar bij te blijven horen. Allemaal vruchteloze pogingen, als je er goed naar kijkt.
Onze uniekheid is een indrukwekkend, maar ook een mysterieus gegeven. Zal ik ooit helemaal bevatten dat ik besta, waarom ik besta, waarom ik juist deze ik ben? Het is een bron van grote verwondering. En precies daar, in die verwondering, zit ook de ingang in onze muziek. De ingang naar ons lied van dit moment, dat trouwens zelf ook weer uniek is, en nooit eerder geklonken heeft of nog zal klinken. Als je je opent voor die muziek en ‘m laat horen, zingend of spelend op een instrument, dan kun je soms ineens voelen hoe het leven door je heen stroomt, als inspiratie, als enthousiasme, als ontroering, of als pure openheid, of zelfs stilte. En dan openbaart zich wellicht zomaar het volgende wonder: er ontstaat verbinding. Met alles en iedereen. Misschien eerst maar een moment, en dan nog een moment, en nog een moment. Met al die levensvormen, die er allemaal bij horen, allemaal uniek, en toch niet alleen. Ik vermoed dat het in deze maatschappelijk onrustige tijden uiteindelijk precies daarom draait: die wondertjes gaan de doorslag geven, ooit.
Garantie!
Kunnen we je garanderen dat stembevrijding je daar brengt? Ja, dat kunnen we, want het is eigenlijk ook heel dichtbij, het is onvoorstelbaar dichtbij. En super eenvoudig. We kunnen je helaas alleen niet garanderen wanneer het zal gebeuren, want zo iemand als jij zijn we nog nooit tegengekomen.
