Wat zegt Wende Snijders dat mooi, vind je niet? In twee zinnen formuleert ze de kostbaarheid van wat muziek is: een werkelijk heilzame ervaring én een cadeau dat we aan elkaar kunnen geven. Ik word heel blij van haar woorden. En ik denk er meteen bij: die ervaring is ook nog eens bereikbaar voor iedereen, ook als je niet het talent hebt, of de kansen krijgt, om artiest te worden.
Wende leert ons iets wat we vandaag de dag makkelijk uit het oog verliezen. Muziek is kostbaar, maar alles wat kostbaar is wordt in onze maatschappij ook aangegrepen om er een slaatje uit te slaan. Ik werd er weer mee geconfronteerd toen The Voice zo in het nieuws kwam. Ik heb het nooit gehad op dat soort van programma’s. Voor mijn gevoel maakt men daar oneigenlijk gebruik van muziek, van zingen. Het wordt er een wedstrijd en die wedstrijd wordt ook nog eens commercieel uitgebuit, net als de jonge, kwetsbare, zich in hun zingen openende mensen.
Hoe die muziek trilt in je binnenste, hoe je longen, je hart opengaan als je zingt, dat is onvervangbaar.
Muziek is onvervangbaar. Muziek opent ons. Voor alles wat er in ons leeft, voor elkaar, voor het leven. Zingen brengt ons bij levenslust en bij compassie. Dat gaat natuurlijk niet altijd van een leien dakje. We lopen allemaal onze eigen verwondingen op in het leven, onze kleinere en grotere trauma’s. We lijden onder onze eigen oordelen en die van anderen. Zingen opent onvermijdelijk ook onze kwetsuren. Dat kan soms verdraaid lastig zijn, maar het is vooral hoopvol: het brengt ons bij nieuwe ruimte. Bij (veer)kracht en vitaliteit. En het brengt ons bij elkaar.
Ik besef nu eens te meer dat dat is waar ik voor leef: zingen voor een ander.
Wie Wende ooit heeft horen zingen weet dat het waar is: ze geeft zichzelf totaal. Haar zingen is een cadeau voor ons. Je kunt daarvan onder de indruk raken en denken: dat lukt mij nooit. En dat is ook zo, zingen zoals Wende zul jij nooit. Maar ja, zingen zoals jij dat kan Wende dan weer niet. Want jij hebt je eigen verhaal te vertellen. En dat verhaal verdient muziek, of eigenlijk: kan niet zonder muziek. Omdat een deel van wat jij te vertellen hebt zich niet in woorden laat vangen, maar de hele diepte, hoogte, volheid én tederheid van jouw zingen nodig heeft. En daarmee heb je iets te geven. Dat kan troost zijn of bemoediging, herkenning, lichtheid, vreugde. Het kan zelfs schoonheid zijn. En het zal liefde zijn.
Dit brengt me bij een fundamenteel punt: muziek is heilig. Dat is: heel. En: heilzaam, heelmakend. Muziek is niet bedoeld voor competitie, muziek is bedoeld voor heling, voor de ervaring van heelheid en eenheid, voor de ervaring van verbondenheid met het eeuwige en de troost en de hoop en de vreugde die daarvan uitgaat. Muziek verbindt ons met onszelf en met elkaar. Muziek is een voertuig voor liefde en schoonheid en goedheid.
Waar muziek misbruikt wordt, je kunt ook zeggen: ontheiligd, daar is schoonheid niet meer iets ontzagwekkends, maar handelswaar. Dat mag je van mij ook bedrog noemen, het is het type bedrog dat onze consumptiemaatschappij helaas ook kenmerkt.
En het zijn de getalenteerde jonge mensen die er het meest kwetsbaar in zijn. Omdat ze jong zijn en dus zoekend. En omdat ze getalenteerd zijn en dus gevoelig. Ze verdienen het dat we hen omringen met zachtheid, helderheid en respect. En zo hun puurheid steeds weer uitnodigen.
Het goede nieuws
Maar er is ook goed nieuws: dat wat heilig is kan per definitie niet beschadigd raken. Daar is het nou juist heilig/heel voor. We kunnen de toegang ernaartoe kwijtgeraakt zijn, door de gebeurtenissen in ons leven, we kunnen het onszelf en elkaar erg moeilijk maken, we kunnen enorm verdwalen. Maar we kunnen altijd ook de weg terug vinden. De muziek zelf blijft namelijk altijd intact. Dat is een groots gegeven! Je zou kunnen zeggen: muziek is een wereld op zich, een wereld die verbonden is met de bron van ons bestaan. In die wereld bestaat geen vergelijking, bestaat geen goed of fout, mooi of lelijk. Daar bestaat een onvoorstelbaar complexe harmonie waar alles en iedereen in past en een eigen plaats heeft.
En er is nog meer goed nieuws: we kunnen ook weer met wat grotere groepen bij elkaar komen om te zingen. Ik heb er grote behoefte aan om die heling al zingend op te zoeken met iedereen die daar behoefte aan heeft. Om met elkaar een plek te creëren waar we ons niet hoeven afsluiten, waar we niet ons best hoeven doen, waar geen prestatie hoeft te worden geleverd. Een plaats waar we ons kunnen openen voor onze kwetsuren en onze rouw. Waar het niet gaat om winnen, maar waar onze verlies-ervaringen net zo welkom zijn. Waar we al zingend ruimte vinden en ruimte geven. Nieuwe ruimte. Waar alles kan trillen in ons binnenste, ons hart kan opengaan en ons zingen een geschenk wordt.
Nieuwe Ruimte, dus. Zo heet het programma dan ook. Het wordt een troostrijke middag, gevolgd door een mooie mantra-avond.
