Wees een schepsel, word een schepper!
Ja, ik val vandaag maar met de deur in huis, samen met Rumi van wie dit zinnetje afkomstig is. Deze column wil je aanmoedigen om in volle creativiteit door het leven te gaan. Je bent geschapen, ooit, ergens, en nu ben je een individu zoals er geen tweede bestaat en ook nooit meer zal bestaan. ’Wees een schepsel’ betekent : verwonder je maar over dat mysterie, want dat is het toch? ’Word een schepper’ wil die verwondering transformeren tot daden. Creëer!
Zingen is een creatief proces. Altijd. Ook als je een bestaand lied op dezelfde manier zingt als je gewend bent, dan nog is het een daad van schepping. Ook al is het de tachtigste keer, het is nu toch ook de eerste en enige keer. Precies zoals nu zal het nooit meer klinken. Maar de vraag is wel: durf je het zo te beleven? En wat vergt dat?
In het citaat boven deze column verwoordt Simenon de kern van het scheppingsproces: er kan pas iets tot je komen als je zelf leeg bent. Ofwel: niet bezet. Je kunt ook zeggen: aanwezig. Het woord ’toegankelijk’ kun je natuurlijk ook breder opvatten: niet alleen voor inspiratie ben je pas open als je ’vol leegte’ bent, ook voor de medemens.
Ik laat nog een andere schrijver aan het woord: Oek de Jong. ’Elke schrijver probeert zich terug te trekken uit de dingen, hij maakt hoofd en gemoed zoveel mogelijk leeg, hij wacht, hij aarzelt, hij deinst terug, hij zoekt uitvluchten, hij vreest die toestand van niet-weten, waarin hij immers de controle zal verliezen (….)’. Maar dan kan er een moment van verlossing komen. ’Iets anders neemt het over. Elke geïnspireerde schrijver is een ’niet-weter’’. En dan haalt hij een mooie vergelijking aan: ‘De zon moet wel schijnen zodra de hemel zonder wolken is’.
Leve de nitwit
Precies zo werkt het creatieve proces dat zingen is. Elke geïnspireerde zanger is ook een niet-weter. We hoeven ’alleen maar’ de wolken te laten verdwijnen, voor het schijnen van de zon hoeven we niet te zorgen. Hoe doen we dat, hoe komen we in leegte? Wel, door uit de veelheid te stappen. Heb jij ook zo’n druk leven? Goeie kans dat dat zo is, want we leven in een cultuur van veelheid. Veel werk, veel mogelijkheden, veel afleiding, veel facebookvrienden, veel verwachtingen, veel informatie en nog veel, veel meer. Ons leven is vol met veelheid. Wat iets heel anders is dan de vervulling, de volheid die we eigenlijk zoeken.
De grootste vijand van creativiteit is veelheid, want in veelheid verdwalen we, raken we onze oriëntatie kwijt. Zingen biedt ons daarin een unieke oefenmogelijkheid. Je kunt maar één toon tegelijk zingen. En al wat je hoeft te doen is: je daartoe beperken. Met je volle aandacht zijn bij de toon die je nu zingt. Dat betekent ook: niet weten en ook niet hoeven weten wat de volgende toon is en wanneer die komt. Daarin komen volheid en leegte samen.
Word schepper. Niet af en toe, maar steeds. Toon voor toon. Het is vandaag 29 september, de feestdag van de aartsengel Michaël, patroon van de artiesten. En van o.a. bakkers, bankiers, hoedenmakers, soldaten, zieken, stervenden, en van de Oekraïne – dit is nog maar een kleine selectie – als Michaël niet een engel was maar een mens dan had hij het stervensdruk. Michaël betekent in het Hebreeuws: ’wie als God’. Ook dat klinkt in mijn oren als een aansporing om schepper te zijn.
Leeg, het nieuwe vol
Laten we dus leeg worden. Misschien door eerst even stil te zijn, of door al ademend in ons lijf af te dalen. En dan ineens kunnen we helemaal samenvallen met dit creatieve proces. We gaan zingen, toon voor toon. We zingen onszelf uit en worden nog leger. Vervuld van leegte, vervuld van ontvankelijkheid, vervuld van wat we ontvangen. Vervuld van liefde, die als een zon in ons schijnt en waar we niets voor hoeven doen.
Kom maar oefenen in leegte als je wilt. Stembevrijding is daar een prachtige manier voor. Wil je daar wel eens van proeven? Vrijdag a.s. is er een opgewekte kennismakingsmiddag, waar je je eerste stappen kunt zetten. En ’s avonds zingen we het Lied van de Ziel, om nog leger te worden. Want wat is er vervullender dan dat?
