De waarheid in De Leugen
Over zingende politici

Iemand kan zich niet persoonlijker uiten dan door te zingen; zelfs als het liedje door een ander is geschreven (...) breekt de ziel van de zanger door in zijn timbre (…).

Kevin Toma

Nee, dit citaat komt niet van een zanger of zangdocent. De auteur is de filmcriticus van de Volkskrant die de film ‘De Leugen’ recenseert, waarin (ex-)politici zingend ten tonele worden gevoerd. Rita Verdonk ontroert de recensent, Hilbrand Nawijn bezorgt hem kippenvel, die film wil ik wel zien. Wat bijzonder dat mensen waarvan we doorgaans alleen de harde buitenkant kunnen zien ons een blik gunnen in hun ziel. En ook verheugend dat uitgerekend het woord ziel hier gebruikt wordt door de recensent.

Wonderbaarlijk instrument toch, de stem. Technisch gezien: stembanden, in beweging gezet door lucht. En technisch valt er ook een en ander te leren voor wie zingen wil, houding, spierspanning, ademsteun. Maar kennelijk is dat allemaal niet doorslaggevend. Want ook bij ongeoefende zangers ‘breekt de ziel door’. Prachtige formulering vind ik dat, omdat er ook uit spreekt dat de ziel zich uiteindelijk niet laat tegenhouden. De waarheid wint het dan van de leugen, het masker valt. Dat is waarom wij zingen heel spannend kunnen vinden, en waarom sommige mensen het bij voorkeur niet doen als anderen het horen. Ineens kan de ziel doorbreken en dan ben je de controle kwijt, je bent naakt en kwetsbaar. Dat is eng. En het is fantastisch. Het ontroert de luisteraar en bezorgt hem kippenvel.

Ik ben de Volkskrant natuurlijk dankbaar voor het mij aanreiken van een fijn bruggetje. Ruim een week geleden is mijn boek Jouw ziel wil zingen gelanceerd, dat gaat hierover. Het boek beschrijft de twee manieren van zingen die er bestaan. Zing je vanuit je techniek (of gehinderd door je gebrek eraan)? Of zing je vanuit je ziel, je spirit, je hart, je wezen? Ben je bezig om iets te bereiken of laat je je muziek stromen? Doe je je best of geef je het beste van jezelf? In interviews die ik de afgelopen week over het boek gegeven heb werd me gevraagd of dat nou eigenlijk wel kan, een boek over zingen. Je moet het toch gewoon doen? Ja, natuurlijk. Maar later dacht ik: vragen ze dat ook aan iemand die een kookboek schrijft? Net zoals een kookboek je kan helpen om nog meer van voedsel te genieten, wil dit boek jou helpen nog meer van je zingen te genieten, weer een volgende laag erin te ontdekken.

De boekpresentatie was feestelijk, zoals ik gehoopt had. Alle indrukken daarvan hebben nog lang in mij nageklonken, en doen dat eigenlijk nog. De eerste reacties van lezers stemmen me hoopvol. Men vindt het boek sappig, gepassioneerd, indringend. Iemand meldde me dat ze al na twee pagina’s in tranen was. Dat sommige mensen na twee tonen in tranen zijn ken ik wel, dat dat eveneens voor het lezen erover kan gelden is ook voor mij nieuw.

Weet je welkom bij onze activiteiten, ook als je politicus bent of filmrecensent.

Jan Kortie